Listeria monocytogenes: wijziging Verordening (EU) 2073/2005 vanaf 01/07/2026

Wijziging in EU Verordening 2073/2005

Onlangs is een aanpassing bekendgemaakt in de wetgeving rondom Listeria monocytogenes in producten zónder onderbouwing, die ingaat op 1 juli 2026. Volgens de nieuwe regelgeving mag Listeria monocytogenes niet aanwezig zijn in 25 gram van het product tijdens de gehele houdbaarheidsperiode van het product, van producent en leverancier tot retail en consument. Op dit moment geldt dit criterium uitsluitend zolang het product nog onder directe controle is van de producent.

De wijziging is specifiek van toepassing op de categorie:

“1.2 Kant-en-klare levensmiddelen die als voedingsbodem voor Listeria monocytogenes kunnen dienen” zonder adequate onderbouwing dat het criterium van 100 kve/gram aan het eind van de houdbaarheid niet wordt overschreden. Het uitvoeren van een Listeria-studie wordt daarmee nog belangrijker.

Producten waarop de wijziging geen impact heeft:

• Producten die géén voedingsbodem zijn voor Listeria monocytogenes (Cat 1.3)
• Producten met een houdbaarheid korter dan 5 dagen: criterium < 100 kve/gram blijft van kracht.
• Producten die wél een voedingsbodem zijn voor Listeria monocytogenes (Cat 1.2) mét onderbouwing: intermediaire grenswaarde direct na productie en <100 kve/gram op het einde van de houdbaarheidstermijn (TGT).

Waarom Listeria een risico vormt

Listeria is een psychotrofe bacterie, wat betekent dat hij kan overleven bij koelkasttemperaturen. Gecontroleerd koel bewaren is dus geen garantie dat de bacterie niet groeit. Listeria kan de voedselinfectie Listeriose veroorzaken, wat vooral gevaarlijk is voor kwetsbare groepen, zoals zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem (Voedingscentrum, z.d.). In 2024 zijn er In Nederland totaal 110 ziektegevallen geweest als gevolg van een Listeria Monocytogenes besmetting, waarvan 10 dodelijk. Drie van deze sterfgevallen vonden plaats rond een geboorte (Friesema et al., 2025).

Wat betekent dit voor producenten en retailers?

Om te voldoen aan de nieuwe norm en te bewijzen dat de groei van Listeria onder de 100 kve per gram product blijft, moeten producenten en retailers vanaf 1 juli 2026 onderzoek uitvoeren op kant-en-klare producten.

Bij Nutrilab merken we dat, na de aankondiging van deze wijziging, de vraag naar microbiologische analyses bij geconditioneerd bewaren toeneemt. Hiermee kan het temperatuurtraject van productie tot consumptie nauwkeurig worden nagebootst.

Recalls voorkomen

Het uitvoeren van challenge tests en studies is cruciaal, omdat een overschrijding van de nieuwe norm een verplichte recall veroorzaakt. Voor 1 juli 2026 kon een overschrijding soms worden gecompenseerd door een positieve vrijgave van de batch op basis van analyses, maar dat is straks niet meer toegestaan.

Een helpende hand

Nutrilab ondersteunt graag bij microbiologische analyses bij geconditioneerd bewaren. Met bijna 70 jaar ervaring en accreditatie voor de Listeria monocytogenes PCR-analyse in 25 gram (L136, Raad voor Accreditatie, 2025) helpen wij onze klanten de nieuwe regelgeving veilig en efficiënt na te leven.

Friesema, I., Benincà, E., Pijnacker, R., Tulen, L., van den Berg, O., Adriaansens, D., Meijs, A., Bos, J., Slegers-Fitz-James, I., Wit, B., Boxman, I., Lanzl, M., van den Beld, M., Mughini Gras, L., & Franz, E. (2025). Voedselgerelateerde en overige enterale infecties in Nederland — Jaarrapportage 2024 (RIVM-rapport 2025 -0098). Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2025-0098.pdfL136 - 

Listeriose (Listeria) | RIVM. (z.d.). https://www.rivm.nl/listeriose 

Raad voor Accreditatie. (2025, 4 december). Raad Voor Accreditatie. https://www.rva.nl/alle-geaccrediteerden/l136/

Verordening (EU) 2024/2895 van de Commissie van 20 november 2024 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2073/2005 wat betreft Listeria monocytogenes. Publicatieblad van de Europese Unie, L 2024/2895. Geraadpleegd van https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202402895

Voedingscentrum. (z.d.). Listeria. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/listeria.aspx